WLGS 20 november 2020
Update: 09-11-2021
De Nieuw-Apostolische Kerk Nederland volgt het voorbeeld van de PKN en zet een eerste stap in de goede richting!
Tot mijn grote verrassing heeft de NAK Nederland afgelopen zondag 15 november 2020 een historische stap gezet op weg naar de reiniging van haar verleden toen zij nog deel uitmaakte van de veel grotere geloofsgemeenschap, de HAZEA in de jaren 1930 tot 1945.
Zij heeft in de dienst van zondag 15 november 2020 onderstaande verklaring laten voorlezen aan het einde van de dienst.
In het vorige hoofdstuk 2 deed ik nog een oproep aan de NAK Internationaal:
“Het zou van moreel leiderschap getuigen als de NAK Internationaal zo snel mogelijk met een gelijkaardige schuldbelijdenis komt!”
De Nederlandse kerkprovincie heeft in overleg met de DApostel Storck uit Dortmund hierin al het voortouw genomen.
Woeste baren…
Van een de lezers van mijn blog heb ik zowel de verklaring als het begeleidend schrijven ontvangen, die ik hierbij voeg. Ik hoop van harte dat beide documenten ook op de website van de NAK Nederland zullen worden gepubliceerd, zodat iedereen kennis kan nemen van de inhoud van de verklaring.
Op mijn weblog kunt u nu deze verklaring lezen:
1. Begeleidend schrijven:
Verklaring aansluitend bij de schuldbelijdenis die de scriba van de PKN heeft voorgelezen in een synagoge.
Hartelijk geliefde zusters en broeders,
Een verklaring die we (NAK-NL) hebben opgesteld, deze verklaring wordt zondag na de slotzegen voor gelezen.
De verklaring sluit aan bij de schuldbelijdenis die de scriba van de PKN afgelopen zondag heeft voorgelezen in de synagoge.
Hij heeft daarin uitgesproken dat de gezamenlijke christelijke kerken zich tijdens de vervolging van de Joodse bevolking tijdens de Tweede Wereldoorlog neutraal hebben opgesteld en niet duidelijk een gemeenschappelijke stem hebben laten horen. De tekst die de opziener en ik hebben opgesteld is al besproken met de districtsdienaren en de districtsapostel.
Wij vinden het belangrijk om deze verklaring af te geven maar hebben met enige voorzichtigheid opgesteld. Als "naoorlogse kinderen" moeten we erg terughoudend zijn met het uitspreken van een schuldbelijdenis of excuses omdat je daarmee al snel de suggestie wekt dat je het zelf anders of beter zou hebben gedaan, en dat is natuurlijk maar zeer de vraag.
Wij realiseren ons daarbij ook dat onze toenmalige geloofsgemeenschap klein was en weinig invloed had in de kerkelijke wereld. Ik schrijf u dit als achtergrond en toelichting bij de formulering die we hebben gekozen waarmee we aansluiten bij de schuldbelijdenis.
We sluiten de verklaring bewust ook af met het signaleren van, en waarschuwen voor, de tendensen die vandaag weer zichtbaar worden.
uw Peter Klene
2. De verklaring d.d zondag 15 november 2020:
Wat is er achter deze deur…?
1. Mijn Commentaar:
Zoals gezegd is hier sprake van een eerste stap in de goede richting. En ik ben van harte blij dat de NAK Nederland deze moedige stap heeft gezet.
Toch wil ik nog een paar kanttekeningen bij deze documenten plaatsen.
a. In het begeleidend schrijven wordt gesteld dat de PKN in haar verklaring beweerd zou hebben dat de gezamenlijke christelijke kerken zich tijdens de vervolging van de Joodse bevolking in WO II neutraal zou hebben opgesteld. Dat is volgens mij onjuist. Ten eerste kan de PKN niet spreken voor de Rooms Katholieke Kerk of andere geloofsgemeenschappen – zoals de Jehova Getuigen - die niet tot de huidige PKN behoren. De RKK heeft zich in WO II onder Kardinaal de Jong duidelijk geweerd en de laatstgenoemde genoemde zelfs zeer sterk geweerd.
b. Wat mij opvalt is het duidelijke verschil tussen de gebruikte term ‘schuldbelijdenis’ bij de PKN en de term ‘spijtbetuiging’ bij de NAK. Naar mijn persoonlijke overtuiging heeft het woord ‘spijt’ een veel oppervlakkiger betekenis dan het woord ‘schuld’. Hierbij probeer je veel dieper tot de kern van het probleem door te dringen. En het gebruik van het woord ‘spijt’ hoort meer bij een licht vergrijp. Hier wordt stil gestaan bij een onmenselijk diep leed wat onze Joodse broeders en zusters als onschuldige mensen is overkomen. En als je erkent dat je als organisatie, als mens hebt gefaald om hen voldoende steun te bieden is het woord ‘schuld’ meer dan gerechtvaardigd op zijn plaats. Ja, het enig juiste woord.
c. Volgens mij snijdt de argumentatie van de NAK dat ‘naoorlogse kinderen’ terughoudend moeten zijn met het uitspreken van een ‘schuldbelijdenis’ zoals de PKN heeft gedaan, geen hout. Het overgrote deel behoort tot de ‘naoorlogse kinderen’. Het is voor de PKN juist geen beletsel geweest om deze term te gebruiken, integendeel. Het gebruik van het woord spijt is dus een sterke afzwakking.
d. Wat is de reden voor deze afzwakking? Zullen er oplettende lezertjes misschien de vraag stellen of er ergens toch sprake is van schuld? De NAK Nederland heeft tot op de dag van zondag 15 november 2020 altijd gezwegen, datzelfde geldt voor de NAK Internationaal nog meer. Want zij zwijgt nog steeds. Namelijk voor WO II heeft alleen Apostel van Oosbree van de HAZEA na de Kristallnacht in 1938 in een weekbrief aandacht geschonken aan de Jodenvervolging in Duitsland (GJS: Chapeau!), maar daarna niet meer (zie Hoofdstuk 2 van dit blog over 75 jaar Bevrijding). Tijdens WO II en daarna is het verdacht stil gebleven. Zoals eerder gesteld is zwijgen erger dan ontkennen. Als Stap. J.L. Schneider in zijn reactie van 13 februari 2020 op mijn schrijven, stelt dat de kerk niets te verbergen heeft: „lch betone, dass die Neuapostolische Kirche hinsichtlich ihrer Geschichte in der dunklen Zeit des Nationalsozialismus nichts verbirgt“ - zie Hoofdstuk 1 van hetzelfde blog – dan durf ik dat te betwijfelen. Is de leiding van de NAK bang voor deze vraag? Mijn antwoord is: JA. Er is inmiddels voldoende materiaal boven tafel gekomen om ernstige twijfels te hebben over de positie van de NAK Deutschland in de “NS-Zeit”.
e. De NAK Internationaal weigert consequent onafhankelijk historisch onderzoek van wetenschappers gespecialiseerd in WO II en nazisme te laten uitvoeren.
f. Eerder onderzoek in het kader van de tijdgenoten van JG Bischoff en de VAG (de zogenaamde afsplitsing bij de Boodschap van Apostel Peter Kuhlen) door de befaamde historica Dr Almut Leh, van de Universiteit van Hagen is door de ArbeitsGruppe “Geschichte” afgedaan als ‘onwetenschappelijk’. En de leiding van de NAK Internationaal heeft toen contractbreuk gepleegd en de resultaten van haar onderzoek niet gepubliceerd. Dus wat zijn de woorden van Stap. J.L. Schneider waard? Valt er niets te verbergen?
g. In 2007 heeft namelijk op 4 december de beruchte informatieavond[i] plaatsgevonden in Zurich waarin Apostel Walter Drave heeft verklaard dat de NAK Deutschland ten tijde van JG Bischoff niets te verwijten valt in haar rol in de “NS-Zeit” en ook niet in relatie tot de toenmalige Apostelen Ernst Güttinger, Peter Kuhlen en de VAG[ii] (SIC!).
Voor ons gezin is deze gebeurtenis aanleiding geweest om de NAK definitief te verlaten. Onder mededeling dat op deze wijze de NAK niet meer onze kerk kan zijn.
Jaren later is er gelukkig in enigermate een verzoening tussen de NAK Internationaal en de VAG tot stand gekomen.
h. Ik hoop van ganser harte dat deze baanbrekende actie van NAK Nederland - in samenspraak met de DApostel Storck uit Dortmund (NRWF) - leidt tot meer druk op NAK internationaal om eindelijk dit ernstig moreel ethisch probleem uit haar kerkgeschiedenis op een waardige wijze tegemoet treden in het belang van onze Joodse broeders en zusters en van de kerk. Een dergelijk optreden zal ook recht doen aan de eisen die zij zichzelf oplegt aan het hoge streefniveau in haar geloofsleer. Voor zichzelf en haar leden. En in zin en geest van Jezus Messias.
i. Tot slot hoop ik van harte dat ook het bestuur van het overgrote deel van de vroegere HAZEA, het huidige Apostolisch Genootschap, acties van bovenstaande kerkgemeenschappen zal volgen.
En als ik het bestuur van de NAK Nederland mag adviseren is plaatsing van deze verklaring op haar website een extra steun in de rug om het draagvlak onder de broeders en zusters te vergroten. En uiteraard hierbij een link te plaatsen naar de PKN. Dan kan een ieder nog eens rustig deze informatie lezen en voor zichzelf tot een oordeel komen.
Cistus Roos
Ter verdere onderbouwing en verduidelijking:
De PKN heeft ook een korte handreiking gepubliceerd om de achtergronden verder uit te leggen en om aandacht te besteden aan de Verklaring Erkenning en Verantwoordelijkheid.
Ook hebben zij hierbij een prachtig gedicht[iii] toegevoegd.
Eeuwige God, God van Abraham, Isaak en Jakob, stil worden we voor U, stil, in het besef deel uit te maken van een beladen geschiedenis een schuldig verleden dat zich uitstrekt in het heden. We roepen tot U, vanwege het onvoorstelbaar lijden dat Joden wereldwijd en ook in Nederland nog dagelijks ervaren als gevolg van de Shoah, de vernietiging, en als gevolg van aanhoudend antisemitisme, Jodenhaat in vele gedaanten. We roepen tot U, vanwege het tekortschieten in spreken en in zwijgen, in doen en in laten, in houding en in gedachten door kerken en kerkleden toen, in en na de Tweede Wereldoorlog, soms tot op de dag van vandaag. We bidden voor het Joodse volk, vitaal en levenskrachtig, en erkennen dat kerken en kerkelijke tradities een diepe ondermijnende stroom van ontkenning van de Joodse identiteit hebben gekend, tot op de dag van vandaag. We bidden voor nieuwe verhoudingen tussen Joden en christenen, een zoektocht naar erkenning van elkaar, een weg van vriendschap en van samen onderweg zijn. We danken U voor de moed en inzet van individuele christenen en kerkelijke instanties die op verschillende momenten in de geschiedenis, en ook in de aanloop naar en tijdens de Tweede Wereldoorlog, daden van verzet hebben getoond, hun leven hebben geriskeerd voor Joodse mensen, mensen net als zij. We danken U voor die Joden en christenen die met nieuwe ogen naar elkaar zijn gaan kijken en in elkaar Uw beeld en gelijkenis hebben gezien, die het lef hebben gehad, en nog steeds hebben, om ongebaande wegen te gaan in nieuwe verhoudingen. We danken U voor wie U bent: God van Israël, Vader van Jezus Christus, geboren uit Uw volk. Wij danken U voor Uw Geest die zweeft boven de duisternis, de chaos en wanorde van onze geschiedenis, die als een duif een olijfblad meedraagt boven de wateren, als teken van nieuw leven en nieuwe verhoudingen. Gezegend zijt Gij, Heer onze God, Koning van de wereld, door wiens woord alles ontstaat. Amen
Boeren Jasmijn